Azərbaycanın Xalq rəssamı Mikayıl Abdullayev ötən əsrin 70-ci illərində Nəsimi obrazını yaratdı. Bizim də istinad etdiyimiz obraz məhz o rəsmdən başladı. Xalçanı yaradarkən həm də Nəsimin “Sığmazam” qəzəlindən ilhamlandım.
Bu sözləri “Nəsimi” xalçasının müəllifi, xalçaçı-rəssam Eldar Mikayılzadə Azərbaycan Milli Xalça Muzeyində mühazirəsi zamanı söyləyib.
Bildirib ki, sovet dövrünün ideologiyasından irəli gələrək Nəsimi obrazı yaradılarkən onun geyimində, əmmaməsində təhriflərə yol verilirdi. Onu tacirlər, bəzən də zadəganlar qiyafəsində təsvir edirdilər.
Yeni obrazların yaradılmasına ehtiyac duyulduğunu söyləyən rəssam izləyicilərin diqqətini Nəsimin əmmaməsinə yönəldib: “Sufizmin cərəyan etdiyi bir dövrdə Nəsimi başına Mikayıl Abdullayevin təsvir etdiyi əmmaməni qoya bilməzdi. O dövrün insanları başqalarına müsəlman olduğunu göstərmək üçün geyimlərinə xüsusi diqqət yetirirdilər. Sufilərin əmmaməsi insanın boyundan asılı olaraq beş metrə qədər uzanırdı. Bu həm də kəfən rolunu oynayardı”, -deyə E.Mikayılzadə vurğulayıb.
Vurğulayıb ki, Nəsimi hürufi olduğundan libası da sadə olmalı idi. Sufilər israfa yol verməzdilər, o dövrdə ən ucuz parça sayılan yundan istifadə edərdilər. Burada rəssam hədisləri əsas tutaraq dahi mütəfəkkirin saqqalını bir barmaqdan uzun təsvir etməyib.
Qeyd edib ki, obrazın yaradılmasında qırmızı rəng Nəsiminin inqilabi ruhda böyüdüyünü, yaşıl rəng isə onun seyid olduğunu göstərir. Xalçanın aşağı hissəsində Azərbaycan klassik ornamenti ilə əhatələnmiş şairin adı əks olunub. Bu tip ornament üçün ənənəvi olan bir-birinə dolaşan budaqlar xeyir və şərin mübarizəsini simvolizə edir. Şairin çiyinləri arxasında iki şəhərin – Şamaxı və Suriyanın Hələb şəhərləri təsvir olunub ki, bu da onun doğulduğu və vəfat etdiyi yeri göstərir.
Rəssamın emalatxanasında çalışan Zümrüd Hüseynzadə xalçanın toxunması zamanı ortaya çıxan çətinliklərdən və toxunma prosesindən danışıb: “Eldar Mikayılzadə “Nəsimi”yə çox diqqətlə yanaşdığından işimiz çox ləng gedirdi. Rənglərə diqqət yetirirdi, minə yaxın sap növündən istədiyi rəngi ala bilmirdi. Buna görə də toxuduğumuzu söküb bir də toxuyurduq. Ancaq bütün bunlara baxmayaraq gözləntilər bizi sevindirdi”.
Sonra xalçaçı-rəssam iştirakçıların suallarını cavablandırıb.
Qeyd edək ki, “Nəsimi” xovlu xalçadır. İpək və yundan istifadə olunan xalçanın toxucuları Dürdanə Babayeva, Şəfiqə Namazova və Solmaz Namazovadır.
